Χρόνος: οι τελευταίοι μήνες του πολέμου.
Τόπος: ο Γράμμος και το Βίτσι, τα πανέμορφα και ματωμένα βουνά της Δυτικής Μακεδονίας.
Πρόσωπα: δύο αδέλφια, ο Ανέστης (Χρήστος Καρτέρης), 17 χρονών και ο Βλάσης (Γιώργος Αγγέλκος), 14. Έχουν επιστρατευτεί, ο Ανέστης από τον Εθνικό στρατό, ο Βλάσης από τον Δημοκρατικό στρατό. Μεγαλωμένα στα χωριά και τα βουνά της περιοχής, χρησιμοποιούνται ως οδηγοί, σε άγνωστα και δύσβατα μονοπάτια και περάσματα. Η τύχη τους, τύχη των τότε καιρών.
Αυτά διαδραματίζονται στη νέα ταινία του πολυβραβευμένου σπουδαίου σκηνοθέτη μας Παντελή Βούλγαρη, που αναμένεται στις κινηματογραφικές αίθουσες τις επόμενες μέρες.
«ΨΥΧΗ ΒΑΘΙΑ» είναι ο τίτλος της νέας ταινίας του Παντελή Βούλγαρη που πρόκειται να συγκλονίσει με το θέμα της, ισορροπώντας ανάμεσα στην σκληρότητα της τραγικής πραγματικότητας του Εμφυλίου Πολέμου και των ανθρώπινων καταστάσεων και συναισθημάτων που πηγάζουν πάντα σε τέτοιες δύσκολες ώρες.
Σχολιάζει χαρακτηριστικά ο δημιουργός: «Από νέος ήθελα να κάνω μια ταινία γι’ αυτό το δύσκολο και οδυνηρό κεφάλαιο της σύγχρονης ιστορίας μας. Δεν είμαι πολιτικός, ούτε ιστορικός, είμαι καλλιτέχνης και στην ταινία καταθέτω αυτό που μου αναλογεί, αυτό πού μέσα μου, επιμένει να με συγκλονίζει. Σε κάθε πόλεμο σκληραίνουν οι άνθρωποι, τα πρόσωπα σκοτεινιάζουν. Στον Εμφύλιο η διάσταση είναι πιο δραματική γιατί καμία εξήγηση δεν πείθει απόλυτα, δεν παρηγορεί. Η εμφύλια αναμέτρηση είναι η πιο τραγική εκδοχή πολέμου. Αφήνει για χρόνια ανοιχτές πληγές. Καμία πλευρά δεν μπορεί να είναι υπερήφανη, δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι όλα ήταν καλά καμωμένα.»
Πόσο καλό θα ήταν, σήμερα, μισόν αιώνα μετά, να μπορούσαμε όλοι οι Ελληνες να βλέπαμε την εμφύλια αναμέτρηση, "την πιο τραγική εκδοχή του πολέμου", με τη ματιά του καλλιτέχνη και όχι με τις θριαμβολογίες των νικητών και τις ηρωποιήσεις της μιας ή της άλλης πλευράς.
Δυστυχώς στην πόλη μας, 50 χρόνια μετά τα τραγικά γεγονότα του δεύτερου εμφυλίου η δεξιά δημοτική αρχή τιμά του αγωνιστές της δικιάς της παράταξης με το να δώσει το όνομα του Γράμμου σε ένα δρόμο. Και ο δήμαρχος που ρωτήθηκε μέσα στο δημοτικό συμβούλιο εξέφρασε τις επιφυλάξεις του για την απόφαση της παράταξης του να τιμήσει το δικτάτορα Μεταξά, αλλά βρήκε απολύτως φυσιολογικό να τιμηθούν οι μάχες και οι αγωνιστές (της νικήτριας πλευράς) μια αιματηρής εμφύλιας διαμάχης.
Δεν πρέπει βέβαια να ξεχνάμε την ιστορία μας. Αντιθέτως. Ομως η ιστορία μιας εμφύλιας διαμάχης πρέπει να ερευνάται μέσα από την ιστορική επιστήμη, μέσα από την καλλιτεχνική δημιουργία και όχι με θριαμβολογίες των νικητών και της δαιμονοποίησης των ηττημένων ή και το αντίθετο
Ξέρετε ποιά είναι η διαφορά ανάμεσα στην δημοκρατία που έχουμε και το κομμουνιστικό σύστημα που επεδίωκε να εγκαθιδρύσει ο ΔΣΕ, είναι πως εσείς έχετε το δικαίωμα να αμφισβητείτε την απόφαση του Δήμου να ονομάσει έναν δρόμο οδό Γράμμου, αλλά αν είχε επικρατήσει ο ΔΣΕ δεν θα είχε ο αντίθετος το δικαίωμα να αμφισβητήσει την ονομασία ενός δρόμου σε οδό Γράμμου πάλι.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕπίσης το ΚΚΕ μπορεί ελεύθερα να στήνει μνημεία στο Γράμμο, αλλά αν είχε επικρατήσει φυσικά και δεν θα μπορούσε κάποιο δεξιό κόμμα να στήσει μνημείο για τους πεσόντες του εθνικού στρατού στο Γράμμο.
Η ουσία αγαπητέ, ακόμα και τώρα 60 χρόνια μετά, είναι με ποιόν είμαστε. Με την δημοκρατία ή τον ολοκληρωτισμό;. Με την ελευθερία ή την άρνηση της; Και τελικά ποιός θέλαμε να είχε νικήσει στο Γράμμο. Ο εθνικός στρατός ή ο ΔΣΕ;
1. Είμαι τελείως αντίθετος με οποιοδήποτε ολοκληρωτικό καθεστώς και υποθέτω ότι όποιος με διαβάζει και είναι αμερόληπτος αναγνώστης θα το έχει διαπιστώσει. Από την άλλη δεν μπορώ να κατηγορήσω όποιον αγωνίσθηκε από τη μια ή άλλη πλευρά, όχι για προσωπικά συμφέροντα, αλλά για ιδέες.
ΑπάντησηΔιαγραφή2. Είμαι τελείως αντίθετος με μνημεία του ΚΚΕ στο Γράμμο.
3. Είναι αδιαμφισβήτητες οι ευθύνες της σταλινικής ηγεσίας του ΚΚΕ για το δεύτερο εμφύλιο. Μήπως όμως πρέπει να αναζητήσουμε και ανάλογες ευθύνες για τη λευκή τρομοκρατία μετά το 44 στην νικήτρια πλευρά;
4. Και το μέγιστο ερώτημα που πρέπει να απαντήσουν όλοι οι δημοκράτες στη σημερινή εποχή, που υπάρχει ελευθερία λόγου. Είναι αναγκαίο να τιμάμε περιόδους της ιστορίας μας που είναι τουλάχιστον μελανές.
Επαναλαμβάνω, δεν ζητώ από κανέναν να μην έχει την άποψή του για τα γεγονότα. Δεν ζητάω να τα ξεχάσουμε. Αλλά η ιστορική μνήμη πρέπει να υπάρχει με νηφάλιο και επιστημονικό τρόπο. Και τελεικά είναι σωστό να τιμάμε αδελφοκτόνες διαμάχες, ακόμα και αν κάποιος έχει δίκιο και κάποιος άδικο;
Γάτος καλέ ο pelerin .Τα κατάλαβε ολα ....μας πήρε χαμπάρι οτι ήμαστε κουμουνίστριες και μας βάζει διλήμματα.Πάντως εμένα δε θα με ένοιαζε ποιός στρατός θα νίκαγε αρκεί να υπήρχανε... φαντάροι!Την ίδια δουλειά κάνουνε.....
ΑπάντησηΔιαγραφή@ αιρετικό,
ΑπάντησηΔιαγραφή1. Και ο Χίτλερ για ιδέες αγωνίστηκε. Και τα μεγαλύτερα εγκλήματα στην ιστορία της ανθρωπότητας για ιδέες έγιναν. Είστε έτοιμος να μην κατηγορήσετε αυτούς που τα διέπραξαν γιατί τα έκαναν για ιδέες;
2. Δεν το αναφέρετε όμως κατ'αντιστοιχία στο αρχικό σας ποστ.
3. Εδώ είναι και το μεγαλύτερο σας λάθος. Θεωρείτε ισοβαρείς τις ευθύνες ενός κόμματος που σκόπευε να εγκαθιδρύσει στην Ελλάδα ένα από τα στυγνότερα καθεστώτα που έχει γνωρίσει η ανθρωπότητα με τις ακρότητες του υπόλοιπου ελληνικού λαού που δεν ήθελε να γίνει η Ελλάδα κομμουνιστική χώρα.
4. Είναι αναγκαίο να τιμάμε στιγμές της ιστορίας μας που μας έκαναν να είμαστε αυτοί που είμαστε σήμερα. Δηλαδή μια δημοκρατική, ελεύθερη χώρα. Με την δική σας λογική οι Αμερικανοί δεν πρέπει να τιμούν τους νεκρούς του δικού τους εμφυλίου (της νικήτριας παράταξης) που είχε ως αποτέλεσμα την ενοποίηση του αμερικανικού έθνους. Οι Γάλλοι δεν πρέπει να τιμούν την επανάσταση τους. Οι Βρετανοί δεν πρέπει να τιμούν τον Κρόμγουελ, οι Ιταλοί τον Γκαριμπάλντι κοκ.
Το ιστολόγιό μου είναι ελεύθερο σε οποιαδήποτε άποψη με τη μόνη εξαίρεση να μην προβάλει ολοκληρωτικά και δικατατορικά καθεστώτα. Επομένως ελεύθερα μπορείτε να διατυπώνετε τις όποιες σκέψεις σας
ΑπάντησηΔιαγραφήΟμως θεωρώ ότι η ματιά με την οποία βλέπετε τα ιστορικά γεγονότα είναι τόσο φανατική που άθελά σας, πιστεύω, διαστρεβλώνετε πλήρως αυτά που αναφέρω. Σας λέω λοιπόν ότι προς το παρόν δεν πρόκειται από εδώ και, μπρος να σας απαντώ. Δεν πρόκειται εγώ να απολογηθώ στον οποιοδήποτε για γεγονότα που σχετίζονται με ιστορικές περιόδους , που είναι γεμάτες με εν ψυχρώ δολοφονίες και εκτελέσεις και φυλακίσεις αγωνιστών, δικτατορίες, εκκαθαραστικές επιχειρήσεις, λύπες, δυστυχίες, φτώχειες, θανάτους από πείνα, προδοσίες, μαυραγορίτες. Και μιλάω για εγκλήματα απ΄ όλες τις πλευρές. Δικαίωμά σας να πιστεύετε ότι πρέπει τιμάμε τις περιόδους αυτές και όχι να τις καταδικάζουμε. Και καλό είναι, όλα αυτά τα πολύ τραγικά να μην τα συγκρίνουμε με τις φωτεινές αναλαμπές της ιστορίας άλλων λαών.
Εδώ τελειώνω μια και καλή το διάλογο μαζί σας, διότι, ειλικρινά πιστεύω, ότι συνειδητά επιχειρείτε να διαστρεβλώσετε το βασικό μου πιστεύω κατά των ολοκληρωτισμών και καταπιέσεων κάθε είδους και μορφής.
Διότι αυτό κάνετε με το να λέτε ότι εγώ δεν είναι έτοιμος να κατηγορήσω οποιοδήποτε μικρό ή μεγάλο Χίτλερ. Οτι εγώ θεωρώ ουδέτερη την ιστορία και δεν γνωρίζω και δεν παίρνω θέση για το ποιός έχει τις μεγάλες και ποιός τις μικρότερες ευθύνες, ότι εγώ αναφέρω ότι δεν πρέπει να τιμάμε τους νεκρούς μας ή τους δημοκράτες ηγέτες μας. Αραγε εσείς θεωρείτε ένα και το αυτό να τιμάμε έναν αδελφοκτόνο πόλεμο με το να τιμάμε νεκρούς και άτομα που συνετέλεσαν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο στη δημοκρατία και την πρόοδο της κοινωνίας και των ατόμων; Είναι ένα και το αυτό να τιμάμε τη μάχη του Αντίεταμ στον Αμερικανικό εμφύλιο, που κόστισε 50.000 νεκρούς νοτίους και άλλους τόσους βορείους με το να τιμάμε τους νεκρούς και τους ήρωες αυτούς καθαυτούς; Μήπως κάπου τα έχετε μπερδέψει τουλάχιστον όσον αφορά αυτά που εγώ πιστεύω.
Θεωρώ ότι οι αφετηρίες μας αλλά και οι στοχεύσεις μας διαφέρουν τόσο πολύ που είναι άνευ ουσίας ο μεταξύ μας διάλογος. Αλλα λέτε εσείς, αλλού αναφέρομαι και στοχεύω εγώ. Σας τιμώ. Ομως δεν σας καταλαβαίνω και δεν συμμερίζομαι τις απόψεις σας.
Δεν ξέρω εάν τα σχόλια σας έχουν να πουν τίποτα στους αναγνώστες αυτού του ιστολογίου, όμως είναι πολύ μα πολύ μακριά από τα δικές μου αξιακές αρχές.
Τέλος οριστικό. Τελεία και παύλα.
Ma kala pera apo ena, dyo romantikous, eseis pistevete oti oi kommounistes pou phran ta opla eixan agnous skopous? Ston emfylio vghkan ola ta apwthimena kai kapoioi elysan tis diafores tous... Ti logos yphrxe na vgoune sto vouno afou eixan fygei oi Germanoi kai h Ellada prospathouse na synelthei apo thn katoxh? Stalin kai Tswrtsill mas eixan xwrisei sth symfwnia ths Gialtas... Dhladh na erxontan oi Voulgaroi katw? Oi Slavoi? Eixan perasei asxhma pio prin ta prohgoumena xronia oi Ellhnes tou Vorra... Ti nohma eixe na pairnoun ta paidakia kai na ta mazevoun gia kathxhsh sta gnwsta sxoleia ths Voulgarias kai ths Roumanias? Mhn trellathoume... As ta afhsoume afta. Kommounisths kai aristeros einai aftos pou ypoferei gia ton anthrwpo, pou ergazetai gia ton anthrwpo kai oxi o eggegrammenos se kapoio komma pou apolamvanei kai ta pleonekthmata kai dwra ths theshs... Ara polloi kommounistes mporei na pshfizoun mexri kai nea dhmokratia oso kai an sas fainetai periergo... Allimono stous anthrwpous na pesoun se kommounistes me deksia tseph!!!
ΑπάντησηΔιαγραφήκ. Καράπαυλε,
ΑπάντησηΔιαγραφήΠροφανώς και τα σχόλια μου είναι πολύ μακριά από τις δικές σας αξιακές παραδοχές. Η διαφορά μας όμως είναι πως εγώ δεν έχω πρόβλημα να διαβάζω τις απόψεις σας σε αυτό το ιστολόγιο και να τις σχολιάζω ευπρεπώς, έστω κι αν χάος μας χωρίζει. Κι αυτό γιατί απλούστατα θεωρώ πως το μεγαλύτερο προσόν και κληρονομιά της φιλελεύθερης δημοκρατίας είναι η ύπαρξη (και εξαντλητικού) διαλόγου μεταξύ διαφωνούντων.
Εγώ λοιπόν θα συνεχίσω να σχολιάζω εδώ, γιατί αυτό είναι ένα δημόσιο φόρουμ για την πόλη μας και το μέλλον της. Κι ο δικός σας στόχος για την πόλη δεν μου αρέσει κύριε Καράπαυλε. Είναι ένα όραμα παρέμβασης στην ζωή του πολίτη. Μέσα σε ένα τέτοιο όραμα προσωπικά ασφυκτιώ.
Θα μπορούσα όμως να το δεχτώ εν μέρει ως πρόταση αν ήταν αποτελεσματικός ο αγώνας σας στην καθημερινότητα των πραγμάτων που πιθανόν και τους δύο μας ενοχλούν. Αλλά δεν είναι. Είχα την ευκαιρία να το πω το καλοκαίρι στον Μπάμπη. Η καντίνα στην Καραθώνα είναι εκεί κύριε Καράπαυλε γιατί η στόχευση σας και τα μέσα που χρησιμοποιήσατε ήταν ανεπαρκή. Η χωματερή είναι εκεί για τον ίδιο λόγο. Το ωδείο μαραζώνει για τον ίδιο λόγο. Το Ναύπλιο εξελίσσεται σε καφε-μεζεδοπόλη γιατί η άλλη σας πρόταση είναι ανεπαρκέστατη και εκτός πραγματικότητας. Είναι μια πρόταση λατρείας του σχεδιασμού και εξοβελισμού της ατομικής εφευρετικότητας και ενέργειας. Ήγουν της αγοράς.
Και δεν θα κουραστώ να το επισημαίνω, απαντάτε δεν απαντάτε.