Για τις ιδέες

Του Ηλία Κανέλλη, NEA, 6.8.12

Στα τέλη της δεκαετίας του 1970, η ανανεωτική Αριστερά έμοιαζε να έχει χάσει οριστικά το παιχνίδι επιρροής στην ελληνική κοινωνία, έχοντας ηττηθεί κατά κράτος από αυτό που τα στελέχη της ονόμαζαν «δογματικό» ΚΚΕ. Το ΚΚΕ εσωτερικού είχε φτάσει να κινδυνεύει με οριστική συρρίκνωση. Λίγο πριν τις εκλογές του 1981, ο πραγματιστής Λεωνίδας Κύρκος έλεγε με νόημα: «μας αγαπάνε αλλά δεν μας παντρεύονται». Και πράγματι, ο λαός τότε ψήφισε φανταχτερά συνθήματα: εθνική ανεξαρτησία, η Ελλάδα ανήκει στους Ελληνες, ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο, έξω από την ΕΟΚ των μονοπωλίων... Παρότι πολιτικά αναντίστοιχο με το αίτημα της εποχής του, το μικρό ΚΚΕ εσωτερικού όντως το αγαπούσαν για τη συνέπειά του, τη μετριοπάθεια των τοποθετήσεών του, τον πολιτικό φιλελευθερισμό που επικαλούνταν τα στελέχη του. Ηταν το μόνο κόμμα μαζί με τη ΝΔ του Κωνσταντίνου Καραμανλή που μιλούσε για την ανάγκη της ευρωπαϊκής πορείας της χώρας. Γι' αυτή τη ρητορική είχε καταδικαστεί χωρίς δίκη από τις σειρήνες του λαϊκισμού. Αλλά δεν την τροποποίησε, δεν την άλλαξε, δεν την εγκατέλειψε. Αντίθετα, την υποστήριξε με αποφασιστικότητα, προσπάθησε να πείσει για την ορθότητά της. Και στις εκλογές του 1981, βρέθηκε εκτός Βουλής.

Η ΔΗΜΑΡ, σήμερα, στελεχώνεται από τους πραγματικούς επιγόνους εκείνου του κόμματος. Προέκυψε από την ανάγκη ύπαρξης μιας Αριστεράς που θα αξιοποιεί την «ευρωκομμουνιστική» παράδοση. Μιας Αριστεράς μακριά από εύκολες ρητορείες, από λαϊκιστικές καντρίλιες, από μια συχνά αστοιχείωτη εντυπωσιοθηρία. Οσοι την ακολούθησαν, διαχωρίζοντας τη θέση τους από τον Συνασπισμό, ο οποίος είχε προσχωρήσει στον ακραίο ριζοσπαστισμό ενός αριστερίστικου αρνητισμού, γνώριζαν ότι θα ήταν βορά της ισοπεδωτικής κριτικής των πρώην συντρόφων τους. Ηξεραν ότι δεν θα πορευτούν έναν εύκολο δρόμο. Αλλά, έστω με καθυστέρηση μια εκλογική αναμέτρηση, επέλεξαν τα δύσκολα.

Στα δύσκολα αυτά της συγκυβέρνησης συγκαταλέγεται και η συναίνεση στις ζόρικες μεταρρυθμίσεις. Ευρωπαϊκή πορεία χωρίς αυτές τις μεταρρυθμίσεις δεν υπάρχει. Το κόστος τους, όμως, δεν κάνει όσους τις υποστηρίζουν δημοφιλείς. Πολλοί εντός του κόμματος το κατάλαβαν, επιδιώκουν τη διαφοροποίηση, ίσως και την έξοδο. Η ηγεσία;

«Να πεθαίνεις για τις ιδέες, αλλά μ' έναν θάνατο πολύ αργό», τραγουδούσε κάποτε, παλιά, σε μια μπαλάντα του ο Ζορζ Μπρασένς. Η σημερινή ηγεσία της ΔΗΜΑΡ, πρωτίστως ο Φώτης Κουβέλης, χρειάζεται να αποφασίσει. Ο κυβερνητικός γάμος μπορεί να της στερήσει αρκετή από την αγάπη όσων ντε και καλά θέλουν από την πολιτική να τους χαϊδεύει τ' αυτιά. Αλλά ο Λεωνίδας Κύρκος δεν επεδίωκε την αγάπη άνευ όρων. Κι είναι βέβαιο ότι, στις σημερινές συνθήκες, με τη φυσαρμόνικά του θα προσπαθούσε να βρει τον ρυθμό του τραγουδιού του Μπρασένς.