(Την επεξεργασία της φωτογραφίας την έχει κάνει ο Γιάννης Καλιτσιάδης)
Τζιζζζ....
Θέμα που καίει
Αρχαιολογία και παλαιά πόλη του Ναυπλίου.
Ιστορικές σχέσεις μίσους και έρωτος μεταξύ της Αναπλιώτικης κοινωνίας και ιδία των επιχειρηματιών του τουριστικού τομέα, αλλά και των κατοίκων και των ιδιοκτητών διατηρητέων κτηρίων από την μία και την Αρχαιολογική Υπηρεσία από την άλλη.
Την μίσησαν αρκετοί την Δεϊλάκη, την εποχή εκείνη, που η σπουδαία κυρία έπαιξε τον ρόλο της ως ασπίδα προστασίας του Ναυπλίου από τους νεοβαρβάρους, έτσι ώστε να έχουμε να λέμε οι σημερινοί καταχτητές ότι ζούμε στην πόλη των ερώτων και των ονείρων, στην ομορφότερη πόλη της χώρας. Η πλειοψηφία του τότε θεωρούσε ως αντιδραστικούς και οπισθοδρομικούς τους ολίγους πεφωτισμένους που υποστήριξαν την Δεϊλάκη στο έργο της. Σχέσεις μεγάλους μίσους εκ μέρους της συντηρητικής πλειοψηφίας της πόλης για την πεφωτισμένη μειοψηφία που την κατηγορούσε, ότι δεν ήθελε την πρόοδό του Ναυπλίου, με την ανέγερση των γνωστών τοις πάσι Ελληνοπολυκατοικιών. Σήμερα οι πολλοί υμνούν βεβαίως την Δεϊλάκη, διότι κονομάνε λόγω του χρώματος του Ναυπλίου, αλλά καταφέρονται κατά των σημερινών "αντιδραστικών" υπερασπιστών των χρήσεων γης και της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, διότι δεν τους επιτρέπεται από τον νόμο να αυθαιρετήσουν για να κονομήσουν περισσότερο. Σχιζοφρενική κατάσταση
Ξεκαθαρίζω ότι όσα γράφω σήμερα έχουν βγει αποκλειστικά από την δικιά μου γκλάβα και ουδείς μπορεί να χρεώσει ή να πιστώσει σε οποιονδήποτε τις δικές μου σκέψεις και ιδέες.
Η πόλη μας διασώθηκε λόγω της αρχαιολογίας και της τότε πεφωτισμένης μειοψηφίας μέσα στην κοινωνία.
Όμως εκείνη την εποχή όλα ήσαν εξαιρετικά απλά.
Οι περίφημοι ξυλουργοί της πόλης επισκεύαζαν με λίγα χρήματα τα ξύλινα κουφώματα, οι σκεπάδες έφτιαχναν τα βυζαντινά κεραμίδια με μαεστρία για να μην μπάζουν οι σκεπές, τα εμπορικά καταστήματα διατηρούσαν το παραδοσιακό τους χρώμα, την διαρρύθμιση, τα παλαιά ράφια της εποχής εκείνης, τις παλιές πινακίδες, τις οσμές των εμπορευμάτων. Οι ταβέρνες και τα εστιατόρια δεν αλλοίωναν το χρώμα της παλιάς πόλης, αντιθέτως συνέβαλαν στην διατήρηση της κληρονομιάς. Ξύλινες καρέκλες και τραπεζάκια, ένα ηχείο για να ακούγεται μουσική, λειτουργία μέχρι τα μεσάνυχτα και αυτό μόνον τους θερινούς μήνες. Οι λίγοι νεωτερισμοί δεν ήσαν αρκετοί για την αλλοίωση του γενικότερου ύφους.
Βέβαια υπήρξαν και οι μεγάλες παραφωνίες, ειδικά την περίοδο της χούντας. Τσιμεντένια κτήρια ορθώθηκαν (χαρακτηριστικό παράδειγμα η λέσχη των αξιωματικών), ξύλινα κουφώματα αντικαταστάθηκαν από αλουμινοπορτοπαράθυρα, οι φωτεινές ξενόγλωσσες πινακίδες κυριάρχησαν. Πρωταγωνιστές όλων αυτών ιδιοκτήτες, επιχειρηματίες, μηχανικοί και εργολάβοι, που αργότερα έπαιξαν τον πρωτεύοντα ρόλο στα τοπικά πολιτικά δρώμενα, παίρνοντας συνάμα και όλα τα εύσημα, εκμεταλλευόμενοι την οικονομική πρόοδο της πόλης που εν πολλοίς στηρίχθηκε στο ότι η παλιά πόλη είχε διατηρηθεί χάρις στις προσπάθειες της τοπικής "αντίδρασης" στην τσιμεντοποίηση και αντιπαροχοποίησή της.
Και με αυτά και με αυτά και με πολλά ενδιάμεσα επεισόδια, όπως το Προεδρικό Διάταγμα που ρυθμίζει τις χρήσεις γης στο ιστορικό κέντρο, τις μελέτες του Πολυτεχνείου για την παλαιά πόλη, τις πεζοδρομήσεις, τις καταλήψεις δημοσίου χώρου, τις μεταμεσονύχτιες κραυγές, την απομάκρυνση των κατοίκων και την έλευση των πανσιόν, που κάθε ένα από αυτά είναι θέματα για αυτοτελείς αναρτήσεις, φτάσαμε στο σήμερα.
Όμως η σημερινή μου ανάρτηση έχει σαν κύριο θέμα αυτό που κάνει ιδιαίτερα τζιζ. Αρχαιολογική υπηρεσία και έλεγχος από αυτήν της παλαιάς πόλης.
Οι καταστάσεις πλέον είναι εξαιρετικά σύνθετες. Εκατομμύρια επενδύονται στο ιστορικό κέντρο και βεβαίως οι καιροί ου μενετοί, για να περιμένουν οι επιχειρηματίες το πότε θα υπάρξουν οι αποφάσεις των εγκρίσεων, αλλιώς υπάρχει περίπτωση οικονομικής καταστροφής ανθρώπων. Οι παραδοσιακοί τεχνίτες εκλείπουν σιγά-σιγά και οι ανακαινίσεις των παλαιών κτηρίων έχουν γίνει πολύ πιο δύσκολες και απείρως πιο δαπανηρές. Νέα υλικά έχουν εφευρεθεί που κάνουν την ζωή ευκολότερη, που όμως είναι δυνατόν να καταστρέψουν το ύφος ενός κτηρίου. Εξαιρετικά μονωτικά υλικά υπάρχουν πλέον που θα μπορούσαν να προστατέψουν τους τελευταίους Μοϊκανούς κατοίκους από το να οδηγηθούν εκτός πόλης ή σε φρενοκομεία.
Αλλά η λειτουργία της αρχαιολογίας στο θέμα αυτό της προστασίας της παλιάς πόλης είναι πλέον εξαιρετικά προβληματική.
Δεν είναι θέμα των ανθρώπων που στελεχώνουν την υπηρεσία. Μπορεί και να είναι σπουδαίοι υπάλληλοι. Και υπάρχουν σπουδαίοι υπάλληλοι στην αρχαιολογία, που έχουν τις καλύτερες των προθέσεων για να προστατευθεί η πολιτιστική μας κληρονομιά και να παραμείνει η πόλη ζωντανή και όχι ένα τουριστικό σκηνικό. Για να μην γίνουμε ολοκληρωτικά μια Ντισνειλαντ της Ελλάδας.
Τα προβλήματα που υπάρχουν και που δημιουργούν όλα τα θέματα που κάνουν τζιζ είναι λειτουργικά και θεσμικού πλαισίου.
Σας φέρνω μερικά παραδείγματα.
1. Ο ένας επιχειρηματίας βάζει μπρος και βάφει το κατάστημα στην παλαιά πόλη χωρίς άδεια. Μέσα σε ένα Σαββατοκύριακο έχει τελειώσει. Κάνει και μερικές άλλες εργασίες ανακαίνισης και μέσα σε μία βδομάδα πραγματοποιεί τα εγκαίνια της επιχείρησής του και αρχίζει και εισπράττει. Ο άλλος δίπλα επιθυμεί να είναι νόμιμος. Κάνει τις αιτήσεις του και αναμένει ένα μήνα για να πάρει έγκριση. Σε κάποιες περιπτώσεις η υπόθεση παραπέμπεται στο τοπικό συμβούλιο και μπορεί να μείνει στο ακουστικό του για τρεις και παραπάνω μήνες. Εν τω μεταξύ τα δάνεια που πήρε τρέχουν, η θερινή τουριστική σεζόν μπορεί να χαθεί και η καταστροφή του για πάντα μπορεί να έλθει κοντά. Δεν μπορεί να είναι αυτό αποδεκτό
2. Έχουν γίνει όλα σωστά στη συντήρηση ενός παλαιού κτηρίου. Ο ιδιοκτήτης δαπάνησε ένα τεράστιο ποσό για την ανακαίνιση και έχει πλέον στην ιδιοκτησία του ένα πανέμορφο κτήριο με όλα τα παραδοσιακά στοιχεία. Το Κράτος, που δεν τον βοήθησε στην δαπάνη ανακαίνισης, τον υπερφορολογεί και από πάνω. Και ο από κάτω ή ο από δίπλα ή ο απέναντι βάζει στην πρόσοψη του καταστήματος μόνιμες τέντες ή ομπρέλες με την διαφήμιση της Coca Cola για να του έλθουν φτηνά. Ωραίες καταστάσεις...... Και η Αρχαιολογία που έχει βγάλει το λάδι του συνεπούς κατά την ανακαίνισή του δικού του κτηρίου, αδιαφορεί για τις λοιπές μικροπαραβάσεις και μεγαλοπαραβάσεις του από κάτω, του από δίπλα, του απέναντι. Και ο δημόσιος χώρος καταλαμβάνεται με μόνιμες κατασκευές Και η γενικότερη εικόνα που δημιουργείται είναι εξαιρετικά άσχημη. Χονδρομαλάκας νοιώθει ο δαπανήσας ένα κάρο χρήματα για την σωστή ανακαίνιση. Σε άλλες περιπτώσεις έχουμε κάποια πρόστιμα που δεν ενοχλούν έναν επιχειρηματία που παίζει μουσική στο διαπασών και μπορεί ο ημερήσιος τζίρος του να είναι πολλαπλάσιος του προστίμου.
Τζιζζζ το θέμα.
Ποιος θα πει και θα φωνάξει, ότι δεν είναι δυνατόν ένας ή δύο υπάλληλοι να έχουν την όλη ευθύνη όλου του ιστορικού κέντρου αποφασίζοντας κατά το δοκούν;
Έγινε προ καιρού μία αίτηση από συγκεκριμένο επιχειρηματία για μια παρέμβαση που ήθελε σε δημόσιο χώρο σε κεντρικό σημείο του Ναυπλίου. Η Αρχαιολογία απέρριψε το αίτημα. Η επιχείρηση δεν πήγε καλά και έκλεισε. Ο συγκεκριμένος επιχειρηματίας μπορεί και να χρωστάει από εδώ και πέρα πλέον σε όλη του την ζωή. Πιθανόν η ζωή η δικιά του και της οικογένειάς του να έχουν καταστραφεί δια παντός. Το μαγαζί το πήρε άλλος επιχειρηματίας ο οποίος υποβάλει παρόμοιο αίτημα, το οποίο δεν του το απορρίπτει η Αρχαιολογία και γίνεται δεκτό από τον Δήμο. Κάτι δεν πάει καλά σε όλο αυτό
Είναι θέμα θεσμικού πλαισίου και στελέχωσης της υπηρεσίας για να απαντώνται σε σύντομο χρονικό διάστημα και όχι κατά το δοκούν τα αιτήματα των κατοίκων και των επιχειρηματιών.
Παίζονται οι τύχες ανθρώπων στο πως και πότε η Αρχαιολογία....
Και έτσι οι περισσότεροι επιχειρούν να την παρακάμψουν.
Και πλέον το κατά το δοκούν δεν γίνεται από τους υπαλλήλους της αρχαιολογίας, αλλά από κάθε έναν επιχειρηματία ή ιδιοκτήτη ξεχωριστά. Και τα αποτελέσματα είναι τραγικά
Και μπορεί στον έναν που έχει πάει με το σταυρό στο χέρι να του έχουν βγάλει το λάδι ενώ ο άλλος που ενεργεί αυθαίρετα να φτιάχνει με πανηγυρικό τρόπο μαγαζί ρίχνοντας όλες τις προσόψεις με τα ξύλινα κουφώματα και να έχει ενιοποιήσει το κατάστημά του με τον έμπροσθεν δημόσιο χώρο με μετακινούμενες υάλινες προθήκες.
Τα πεζοδρόμια έχουν καταληφθεί από τραπεζοκαθίσματα και ομπρέλες κάθε είδους και έχουν τοποθετηθεί αντιανεμικά νάιλον και μόνιμες σταθερές κατασκευές από αλουμίνια.
Τι να το κάνω εγώ που διατηρώ το παραδοσιακό μου σπίτι όταν γίνεται της πόπης στο δημόσιο χώρο.
Και επαναλαμβάνω. Για όλο αυτό αυτό μπορεί να μην έχει ευθύνη ο ένας ή οι δύο υπάλληλοι που προσπαθούν να φέρουν σε πέρας έναν πολύ μεγάλο όγκο δουλειάς.
Φταίει το πλαίσιο.
Που πρέπει να αλλάξει.
Είναι ανάγκη να στελεχωθεί η υπηρεσία.
Και οι αποφάσεις δεν μπορούν να λαμβάνονται κατά το δοκούν.
Κάποτε πρέπει με συνεργασία της Αρχαιολογίας με τον Δήμο να εγκριθούν τύποι επιτρεπόμενου εξοπλισμού που θα δένει με το χρώμα της πόλης.
Πέντε-δέκα είδη ομπρελλοκαθισμάτων, αυστηροί κανόνες κατάληψης πεζοδρομίων, να αποφασισθεί ποιες τέντες επιτρέπονται και ποιες όχι, έτσι ώστε να εξυπηρετούνται οι επιχειρηματίες και οι θαμώνες, Να δούμε ποια είδη στεγάστρων δένουν με το χρώμα της πόλης. Όχι να τα απαγορεύσουμε όλα αυτά, αλλά να γνωρίζουμε τι θα βάλουμε. Να υπάρξει πρόγραμμα καλωδιακής τηλεόρασης και τηλεθέρμανσης για να απομακρυνθούν οι κεραίες και οι ηλιακοί. Τι να τις κάνω εγώ τις όμορφες κεραμοσκεπές, όταν αυτές καλύπτονται από τους ηλιακούς θερμοσίφωνες και τα κέρατα των τηλεοράσεων και τα πιάτα των δορυφορικών. Να δούμε πως θα κρύψουμε τα εξωτερικά σώματα των κλιματιστικών μηχανημάτων. Γίνονται όλα αυτά. Δείτε ας πούμε την Μονεμβασία ή την Παλαιά Πόλη της Ρόδου που τα έχουν όλα κρυμμένα εκεί.
Και όταν θέλεις να βάψεις ή να κάνεις μια μικροπαρέμβαση θα ήταν δυνατόν να υποβάλεις την αίτηση μέσω διαδικτύου με φωτογραφίες της υπάρχουσας κατάστασης να αναφέρεις τι εργασίες θα κάνεις, να επιλέγεις από τους διαφόρους ήδη από πριν εγκεκριμένους για την πόλη τύπους τεντών, στεγάστρων, φωτιστικών σωμάτων, καλωδίων, χρωμάτων κλπ και αμέσως να ξεκινάς.
Και αν πράξεις το οτιδήποτε επιπλέον από αυτά που ζήτησες η απάντηση να είναι μία. ΛΟΥΚΕΤΟ. Αρση των αυθαιρεσιών και τότε μόνον επαναλειτουργία της επιχείρησης. Το πιο σκληρό απ΄όλα τα μέτρα. Όμως δεν θα περιμένεις το πότε και το εάν. Θα μπορείς να προχωρήσεις ευθύς αμέσως τις εργασίες ανακαίνισης.
Αυτό που συμβαίνει σήμερα είναι και οι νομοταγείς να καταστρέφονται λόγω της αναμονής, και δυο μέτρα και δυο σταθμά να υπάρχουν και εργασίες να ξεκινούν χωρίς έγκριση και άπειρες αυθαιρεσίες να γίνονται και σε πολλές περιπτώσεις ουδείς τιμωρεί αυτούς που καταστρέφουν.
Φύρδην μίγδην τα έγραψα σήμερα.
Τρικυμία εν κρανίω
Αλλά έπρεπε να τα πω με ένα τρόπο που και τα τεράστια προβλήματα που υπάρχουν να αναδείξω και να μην τα βάλω με τους ανθρώπους της αρχαιολογίας.
Θα πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος αποτελεσματικού ελέγχου της παλιάς πόλης, βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων και όχι κατά βούλησιν.
Και οι κυρώσεις για τους αυθαιρετούντες να είναι αυστηρές.
Αρκεί και το πλαίσιο να διευκολύνει τους νόμιμους να λαμβάνουν αυθωρεί και παραχρήμα ή έστω μέσα μία-δύο ημέρες τις απλές άδειες ανακαίνισης.
Έτσι όπως οδηγούνται τα πράγματα με το χάος να κυριαρχεί και τις αυθαιρεσίες να δίνουν και να παίρνουν, αργά ή γρήγορα το πάνω χέρι θα το πάρουν στην πόλη οι πλειοψηφούντες νεοβάρβαροι που επιθυμούν την "πρόοδο" και την απελευθέρωση των πάντων, δηλαδή την καταστροφή ενός από τα τελευταία σημαντικά παραδοσιακά οικιστικά σύνολα της χώρας.
Και το όμορφο της υπόθεσης είναι ότι αυτοί που θεωρούν τους εαυτούς του προοδευτικούς και αποκαλούν τους λοιπούς "φιλέλεδες" είναι αυτοί που επιθυμούν την απελευθέρωση των πάντων την κατάργηση του νόμου που επιβάλει χρήσεις γης και τα βάζουν με τις μειοψηφικές ελίτ που προστάτευσαν και που αγωνίζονται ακόμα. Επαναλαμβάνω. Η σχιζοφρένεια της πόλης.
Όμως πλέον το θέμα κάνει τζιζζ.
Κάποιος πρέπει να τα θέσει όλα αυτά σε δημόσιο διάλογο.
Η δημοτική αρχή έπρεπε να ήταν αυτή που θα αναδείκνυε το θέμα καταθέτοντας προτάσεις. Όμως επιδεικτικά αδιαφορεί.
Τους αρκούν οι καλές σχέσεις με αυτούς που αποφασίζουν για να εξυπηρετούν τα μικροεκλογικά μικροσυμφέροντα.
Όλα για τα ψηφαλάκια.
Και το θολό πλαίσιο ευνοεί το σύστημα συλλογής ψηφαλακίων.